هر ساله در سالروز شهادت حضرت علی(ع)، شهادت امام حسن(ع) و رحلت پیامبر اکرم(ص) و شهادت امام حسین (ع) در روستایمان «آیین نخل برداری » برگزار میشود. پرداختن به تاریخچه و جزییات این آیین، نیاز به بررسی جامعی دارد که به فرصتی دیگر واگذار میشود. در این یادداشت فقط به موضوع اضافه کردن اِلمانهای جدید به آیین نخلبرداری پرداخته میشود. منظور از اِلمان، همان اجزا و عناصر است. اِلمانهای اصلی این آیین به ترتیب زیر است.
۱ -کودکان و نوجوانان پرچمدار و پرچم هیات حضرت ابوالفضل(ع) وادقان
۲- طوقها
۳- نخل کوچک
۴ – نخل بزرگ
۵- همراهان نخل
۶ – چاووش
۶ – نوحه خوانان دسته اول
۶ – نوحه خوانان دسته دوم
۷- زنان عزادار
آمادهسازی نخل بزرگ، نخل کوچک و طوقها از مقدمات آیین نخل برداری است که از ساعت ۹ صبح آغاز میشود و مراسم اصلی به مدت یک ساعت و نیم از صحن امامزاده احمد (ع) تا مصلی روستا برگزار میشود سپس در مصلی نوحه خوانی میشود و مجددا مسیر مصلی تا صحن امامزاده طی میشود و در نهایت، این مراسم با اقامه نماز و پذیرایی از عزاداران پایان میپذیرد.
در طول سالهای گذشته هر از گاهی دیده شده است که اِلمانهایی به این آیین اضافه میشود. اِلمانهایی مانند یک نوع خاص علامت که بیشتر در هیاتهای مذهبی شهرها مرسوم است(خوشبختانه این المان در حال حاظر حذف شده است) یا عاشورای امسال یک گروه موسیقی به آیین نخلبرداری اضافه شده بود. حال سوال این است که آیا اضافه کردن اِلمانهایی از این نوع ضرورت دارد؟ آیا اِلمانها جدید به زیبایی این آیین کمک میکند؟ آیا هر کسی اجازه دارد که صرف دیدن یک المان در یک شهر یا منطقهای دیگر تصمیم بگیرد که آن را به آیین نخل برداری روستا اضافه کند؟
این آیین، یک آیین محلی است که متعلق به همه مردم روستاست و هر شخصی اجازه ندارد هر اِلمان یا عنصری را به ٱن اضافه کند. از طرفی هم اِلمانهای اولیه آنقدر زیبایی و هماهنگی دارند که اصلا نیاز به اضافه کردن اِلمانهایی از این نوع نیست. فضای حاکم بر اِلمانهای اولیه این آیین، غم انگیز است. نوحههایی که دستههای سینهزن و نوحهخوان میخوانند (بویژه نوحههایی قدیمی) بسیار حزنانگیز و بامعنی هستند و باعث ایجاد یک فضای معنوی خاصی میشوند. از اینرو بهتر است که هیچ چیزی مزاحم و برهم زننده این فضای کلی نباشد . در عاشورای امسال در سایه صدای بلند گروه موسیقی، اصلا هارمونی و هماهنگی این فضای معنوی به هم ریخته بود. زیرا این نوع موسیقی با این حجم صدا با فضای کلی و سایر اِلمانها هماهنگی نداشت. به عبارت دیگر صدای بلند موسیقی باعث ضعیف شدن سایر اِلمانها شده بود. صدای بلند گروه موسیقی باعث شده بود تا صدای چاووش (کربلایی علی حسن زاده) که یکی دیگر از اِلمانهای زیبای این آیین است اصلا شنیده نشود.
اِلمان دیگری که به این آیین اضافه شده است چرخاندن پرچم هیات حضرت ابوالفضل(ع) به صورت خاصی در مصلی توسط یکی از جوانان نیرومند روستا است. این اِلمان هم از هیاتهای کاشان تقلید شده و بیشتر یک حرکت ورزشی است تا اِلمان که بخواهد چیزی به معنویت آیین نخل برداری اضافه کند. خوشبختانه اِلمانهای اصلی این آیین آنقدر زیبا و هارمونی دارند که نیاز به اضافه کردن هیچ اِلمان جدیدی نیست.
امیدوارم در برگزاری آیین نخل برداری در ۲۸ صفر دو اِلمان گروه موسیقی و چرخاندن پرچم حذف شود و از این به بعد قبل از اضافه کردن هر اِلمان، این موضوع بررسی شود که آیا اضافه کردن آن کمکی به زیبایی آیین نخل برداری میکند یا نه.